"La escuela y los inmigrantes"

Hemen jartzen dizuet nire gaiari lotutako liburu bat.

Izenburua, "la escuela y los inmigrantes" deiturikoa da. Celia Ruiz Ibañez eta Miguel Siguán dira idazleak.

Azken urteetan etorkinen kopurua handituz joan da eta liburu honek, perspektiba errealista batetik eskoletan gertatzen ari dena islatzen du. Madril eta Kataluniako hainbat eskoletan ikerketak egin dituzte, batez ere etorkin asko joaten diren eskolen ikerketak agertzen dira liburu honetan, sortzen diren arazoak kontatzen dira eta horren aurrean zer egin azaltzen du.

Gu irakasle izango garenez, honen aurrean zer egin jakin behar dugu eta bertan arazoak eta irtenbideak ageri dira, horregatik oso egokia izan daitekeela uste dut.

IRAKASLEEN LANA

Umeek, guk pentsatzen duguna baino askoz gehiago dakite. Askotan, etorkinak ona etortzean ezer jakingo ez balute bezala tratatzen ditugu eta alde horretan oso erratuta gaude.

Bertako hizkuntza ez jakiteak ez du esan nahi gauza ugari ez dakizkitenik.

Irakaslearen lana, umea dakienetik abiatzea da. Kanpotik datozenean, euren ama hizkuntzan gauza asko dakizkite eta guretzat arlo guzti horiek ere garrantzitsuak direla ikusarazi behar diegu; eurek ikasitako jolasak, hizkuntza...

Euren ama hizkuntza baloratzen dugula ikusten badute, haurrak motibatuta egongo dira eta bertako hizkuntza ikasteko askoz arazo gutxiago izango dituzte. Baina nik uste dut, baloratzen dugula ikustea ez dela nahikoa, euren kulturak ere hemengo gizartean garrantzia duela ikusi behar dute. Horretarako oso garrantzitsua izango litzateke, euren klaseko txokoetan herrialde ezberdinetako materialak eta jostailuak egotea. Beste alde batetik, saiatu behar dugu, integrazio soziala eskolako esparru guztietan zabaltzen: gelara, jolastokira, jantokira, eskolaz kanpoko ekintzetra, txangoetara...Beraz, guztiok koordinatuta lan egin behar dugu, irizpide bateratuak erabiltzeko.

Hona hemen Hik Hasi-tik ateratako artikulua. Izenburua hauxe da: Ikasle etorkinak haur hezkuntzan: Hizkuntzen trataera haur etorkinekin.

Oso interesgarria dela uste dut. Alde batetik, etorkinekin hizkuntza berria zelan landu agertzen da. Horretarako, euren ama-hizkuntzaren garrantzia, gurasoen lana eta irakasleen egin beharrekoa azaltzen du argi eta garbi.

EUSKARAREN GARRANTZIA!

Etorkinak Euskal Herrira datozenean, ahaleginak egin behar ditugu euskara ikas dezaten, eta hein handi batean gure kulturara molda daitezen. Argi dago hau ez dela bide erraza, baina saiatu behar gara, eta horretarako hainbat estrategia erabil daitezke: jokoak, elkarrizketak...

Gaur egun toki guztietako umeak datoz ona. Batzuk ama hizkuntza moduan gaztelania dute eta eurentzako euskara guztiz ezezaguna bada ere, ona etortzean hizkuntza batean behintzat komunika daitezke. Arazo gehiago dago, ez gaztelania ez euskara ez dakiten umeen kasuan. Zelan hsi ezer ez badute ulertzen? Agian arazoa konplexuagoa izan daiteke baina lortu, lortzen da. Umea zenbat eta txikigoa izan orduan eta abantaila gehiago izango ditugu euskara ikasteko, euskara jabetuz joango delako. Nagusiak direnean, aldiz, zailtasun gehiago izaten dituzte, metodologia eskolan beste era batekoa izaten delako eta umeen euskara maila nahiko altua izaten delako.

Hala ere, nahiz eta guzti hau esan, askotan utopia besterik ez dela pentsatzen dut. Izan ere, etorkinak euskaraz ikas dezaten, lehenengo eta behin hizkuntza hori importantea dela ikusi behar dute. Baina zelan egin, hitz egiten ez badugu eta komunikazioetan ere garrantzi gutxi ematen bazaio?

Etorkinak ona etortzean bide erraza hautatzen dute. Zertarako euskara ikasi, gaztelerarekin soilik baliatu badaitezke? Honen aldaketa, gure lana da. Garrantzi gehiago eman beha diogu, eta hori eginez gero agian goikoek ere aldaketa batzuk eingo lituzkete, baina oinarritik hastea ezinbestekoa da.

Azken finean, gure kultura eta gure ideiak zeintzuk diren argi izan behar dugu eta honen garrantzia bultzatu behar dugu kanpokoak ere metologia honetara integra daitezen.

Euskara garrantzitsua eta baloratzen den hizkuntza bat dela ikusi behar dute eta eskolaz gain, honen erabilera sustatu behar dugu, eskolaz kanpo ere, hizkuntza honetan komunikatzeko aukerak izanez.

Etorkinak eskolan zelan jarduten duten jakiteako, hona hemen, Jesús Manuel Sptién Ortiz-ek idatzitako "Mugarik gabeko eskola" liburua.

PRINTZIPIOAK

Etorkinak eskolaratzean, irakasleek hainbat gauza izan behar dituzte kontuan. Alde batetik, euren hasierako ezagutzak ikusi beharko lituzkete, hortik hasita umeek nolako eboluzioa izan duten jakin ahal izateko. Guztion egoera ez da berdina eta beraz, ume guztiekin ez da berdin jokatu behar, ikaskuntza indibidualizatua bultzatu behar dela uste dut.

Etorkinak eskolaratzean, hauexek izan beharko lirateke erabili beharreko printzipioak:

• Integrazioa: ikasle etorkinekin eskola- integrazioa lortu nahi da, eta era berean gizarte-integrazioa eta kohesioa.
• Berdintasuna: kultura arteko hezkuntzak talde nagusiak eta gutxiengoen taldeak elkarrekin berdin onartu behar direla esan nahi du. Eskolak denen arrakasta bultzatu behar du, etorkinena ere bai, gutxiengo kulturak ezagutzea eta elkarrizketan jartzea, jarrera baztertzaileak baztertzea, eta kultura arteko gatazkak eklarrizketaren bidez konpontzea.
• Interkulturalitatea: kultura arteko hezkuntzak kultura ezberdinen elkarrizketa, errespetua, eta errekonozimendua bultzatu behar ditu. Horretarako gutxiengo kulturaren zenbait eduki, jarduera, eta presentzia curriculumean ageri behar dira.
• Kalitatea: helburu hauek denontzako dira, inor baztertu gabe eta ikasle guztien eskola eta gizarte garapenaren alde.

SARRERA

Argi dago gizarte honetan era guztietako ezberdintasunak daudela. Era guztietako diferentziak: sexua, hizkuntzak, jatorria, ohiturak, kultura...eta beste alde batetik, diskriminazioa, ezberdintasun sozialak, boterea.. adierazte dutenak.

Lehenengo diferentziak bakoitzarentzat propioak dira eta bakoitzaren nortasuna markatzen dute.

Bigarrenak aldiz, egoera txarrera jo besterik ez dute egiten. Inmigrazioa da ezberdintasun hauekin lotzen den horietako bat. Etorkina izatea ez da normalean aniztasunarekin erlazionatzen, askotan arazo bat besterik ez du suposatzen, legearen aurrean, eskolan, gizartean...

Gaixotasunak dituzten umeekin ere, eskubide gabeko ezberdintasunak ematen dira sarritan. Arazo ugari izaten dituzte batez ere eskoletan beste haurrekin integrazioa lantzeko orduan.

Honen inguruan arituko naiz pixka bat, egoera nola dagoen ikus dezazuen!

ESKUBIDEAK

Etorkinen inguruko integrazioari buruz aritu naiz, hainbat artikulu eta informazio irakurri ondoren.

Ondorioa hauxe izango litzateke: nortasuna kontuan hartuta denok gara ezberdinak eta ezberdintasun horiek aberastasun moduan mantendu behar ditugu baina aldi berean, ume guztion berdintasun printzipioa jorratu behar dugu, hau da, denok izan behar ditugu aukera berdinak inolako bazterketarik gabe.

Guztion integrazioa bultzatu behar dugu, hori eginez, horrek dakartzan onurak agerian ikusiko dugulako.

Hau aurrera eramateko, umeen eskubideak zeintzuk diren jakitea ezinbestekoa ikusten dut.

Hona hemen Nafarroako defentzaileak idatzitako hamar eskubideak. Askoz gehiago dira baina hamarretan laburtu ditu.

Ondoren, gaur eguneko umeak zelako eskubideak dituzten jakiteko, ariketa bat agertzen da irakasleak umeekin egiteko.

ARAZOEKIN AURRERA!

Ikastetxeetara etorkin ugari heltzen hasi dira. Argi dago ikasle horiek beste ikasleekin batera ikasi behar dutela integrazioa lortzeko, baina praktikan oztopo ugari agertzen dira integrazio hori bideratzeko. Eta gure kasuan, bi hizkuntza ikasi beharrak ez du lana inolaz ere errazten. Gure artean ikasle horien eskolatzeak eztabaida eta kezka sortu ditu, baina batez ere ikasleak Lehen Hezkuntzako azken ziklora eta Bigarren Hezkuntzara heltzen direnean.

Hori da, Berria egunkarian (2006-03-21) aldarrikatzen dena, idatzitako artikulu honetan. Honen izenburua "ikasgelan etorkin bakar batek talde osoan eragiten du" izenekoa da.

Baina ez dira soilik etorkinen kasuak, ama hizkuntza euskara ala erdera izateak ere aldaketa ikaragarriak suposatzen baititu. Nik uste dut, aldaketa guztiak kontuan hartu eta laguntza handia eskainiz lortu daitekeela, beti ere guztion integrazioa bultzatuz.

Azken finean, horren aurrean norberak jartzen duen interesan dagoela gakoa uste dut. Ume batek hizkuntza bat ikasteko ahaleginak egiten baditu ikasiko du, eta aldiz, ahaleginak egiten ez dituena {berdin da etorkina izan ala hemekoa izan} ez du inolako arrakastarik izango.

Artikulu honetan, informazio pixkat emateaz gain, ume etorkinen iritziak agertzen dira, hizkuntza berria, euskara, ikastearen inguruan eta oso interesgarriak direla uste dut.

Bestalde, orain esandako guztia lortzea, hau da, integrazioa eta aldi berean umeen ersotasuna lortzea, gizarteko partaide sentituz eta hizkuntza berrien alorrean aurrera jarraitzeko gogoa izatea ez da ezinezkoa. Hori da Ave Maria ikastetxeak jarraitzen duen lan ardatza, jarduera berezi eta ezberdinen bitartez. Artikulu hau, Iñigo Astiz-ek idatzi du Berria egunkarian.

DESBERDINTASUNEN ABERASTASUNA

Oso interesgarria iruditu zait Asier Iturriagaetxebarriak Berria egunkarian idatzitako artikulua, eta oso egokia izan daiteke honen inguruan hausnarketa sakon bat egiteko. Berri honetan batez ere, Zarauzko Oroiketa herri ikastetxeko integrazioa azaltzen da. Honen inguruan, bertako zuzendariak eta ikas buruak hitz egiten dute.

Bertan azaltzen denez, orain dela 6 urte Europakoak ez ziren etorkinak etortzen hasi ziren eta aparteko ikasgela batean sartu zituzten.

Orain honen inguruan, hausnarketa bat egin dezazuen esaten dituet mesedez. Zuek uste duzue hau eginez gero, benetako integrazioa lortuko dugula? Ez horixe! Gutxiengo pertsona horiek izugarrizko esfortsua egin behar dute hemen sozialitzatzeko. Haien lana hain handia izanik, zergatik saiatzen dira bide hau zailago egiten? Gizarteratzeko bide bakarra bertan bizi direnekin erlazionatzea da.

Ni batxilergoan egon naizenean, askotan ikusi dut A ereduan dauden etorkinak euren artean talde bat osatu dutela eta bertakoak, aldiz, beste talde bat. Era horretan inoiz ez dugu integrazioarik lortuko baina noski, hau ahalbidetzeko txikitatik hastea ezinbetsekoa da.

Ikastetxeko zuzendariak esaten duen bezala, honen ondorioz emaitza txarrak lortzen hasi ziren, eta are gehiago, ikasleen artean liskarrak sortzen ziren. "Ikasle etorkinek ez zuten lekurik bilatzen eskolan, ez ziren ikastetxeko kide sentitzen¨.

Hau ikustean aldaketak egin zituzten, ume guztiak klase berean jarriz. Nire ustez, hau izan beharko litzateke hasieratik egin beharrekoa. Umeak ez dira eskolara "egokitu" behar, eskola egokitu behar da umeetara. Eskola guztiak ume guztien bedintasuna jorratu behar dutela uste dut, denak egoera berdinetan jarriz. Horren aurrean egia da arazo batzuk suertatuko direla, hizkuntza mailan adibidez, eta honen aurrean bai pentsatu behar dutela zer egin.

Ikus dezakezuenez, niri artikulu hau oso interesgarria iruditu zait. Honen inguruan nire iritzia emateaz gain, artikulu honetan azaltzen den egoera azaldu dut gainetik, baina zehaztasun gehiagoz ikusteko klik egin hemen. Desberdintasunetan dagoen aberastasuna aprobetxatu beharko genuke, eta ez dena era txar batean hartu.

INTEGRAZIOA

Gaur egun, eskola batean benetako integrazioa lortzea ez da batere erraza. Beti ulertu izan da talde minoritario bat edo kanpotik datorren pertsona bat, talde handian integratu behar dela, aurretik zituen ideiak eta bere aurretiko kultura alde batera utziz.

Baina zuek uste duzue hori eginez gero, benetako integrazioa lortzen dela__ Ez dezagun geure burua engainatu mesedez! Era honetan, bakoitzaren ezaugarri pertsonalak galtzea ez dakar, guztion artean ahalik eta berdintsuen izaten lortu arte. Bide hau jarraituz, pertsonaren pertsonalitatea galtzeko arriskuan gaude. Integrazioa, azken finean, pertsona bakoitzaren garapen soziala eta emozionala izango lirateke eta bakoitzaren ezaugarrietatik abiatuz askoz errazago lortzen da. Izan ere, lurralde bateko gizarte horretan sozializatzeak ez du esan nahi bakoitzaren ideia eta pertsonalitatea alde batera ustea!

Eskoletara ikasle ugari heltzen dira gaigabezi askorekin: fisikoak, psikikoak, sentsorialak, ekonomikoak eta sozialak. Beraz, argi ikus daiteke ume batzuen eta beste batzuen artean ezberdintasun itzelak daudela, ume bakoitza mundu bat delako. Hori kontuan izanik, ume bakoitzak dakienetik abiatu behar da irakaskuntza, guztion helmuga ez baita berdina izango.

Ume bakoitzaren ezaugarri pertsonalak kontuan harturik eta aldi berean, ume guztien artean berdintasun printzipio bat jorratzeko asmoz, laguntza eskuratzea ezinbestekoa. Artikulu honetan umeen artean integrazio bat lortzeko eta hau aurrera eramateko eman beharrreko informazioa agertzen da.

UMEEN BEHARRIZANAK OINARRIAN

Normalean esaten da, umeentzat eskola esperientzia izugarri polita dela, baina noski lehenengo egunak ez dira horrelakoak izaten.

Ume gehienentzat lehenengo egunak desatseginak izaten dira, negarrez egoten baitira askotan. Aldaketa handia suposatzen du eurentzat.
Hori dela eta, "Granada Digitalean" América Fernandez-ek idatzitako artikuluan, Granadan aldaketa batzuk egin dituztela ikusi dut, umeen ongizatea oinarritzat hartuz. Irailetik urrira hilabete bat itxi dute, umeak eskolara egokitzen joateko. Hau lortzeko, lehenengo astean bi orduz baino ez dira joaten, gero hiru orduz azkenean ordutegi normalera heldu arte.Izan ere, umeentzat eskolara joateak aldaketa itzela suposatzen du. Etxean umeak bere gauzak ditu eta etengabe dago bere gurasoekin harremanetan. Orain, aldiz, askoz eremu zabal batera abiatu behar da, non gauza guztiak denonak diren eta bere kabuz baliatzeko tresna batzuk martxan jarri behar dituen.

Egokitzapen hau, normalean, haur eskolan egiten da baina bertara joatea ez da derrrigorrezkoa eta horregatik, oso ondo ikusten dut artikulu honetan planteatzen dena. Egia da haur eskoletan egon direnak egokitzapen hau errazagoa izango dutela, aurretik esperientzia antzeko bat bizi izan dutelako, horregatik esaten da ume bakoitzarentzat egokitzapen atal hau desberdina dela.

Ongizate hau, umeei begira dago batez ere, baina gurasoak ere kontuan hartzen dira. Izan ere, guraso batzuei oso zaila egiten zaie lehenengo egunetan hainbeste ordu banatzea euren seme alabetaz, nahiz eta honen aurrean ere iritzi ezberdinak ageri.

INTEGRAZIOA BULTZATUZ!

Belen fundazioak, "Obra social caja Madrid¨ laguntzarekin, liburu bilduma bat argitaratu nahi du "Héroes sin limites" izenarekin.

Niri artikulu hau oso interesgarria iruditu zait, eta bertan esaten denarekin erabat ados nago. Gaur egun gutxitan ikus ditzakegu gaitasun ezberdineko umeen integrazioari lotutako liburuak. Liburuek, askotan, gizarte honetan azaltzen diren puntu batzuk baino ez dituzte islatzen.

Fundazio honek, aldiz,liburu bilduma bat argitaratu nahi du ume gaixotu eta ez gaixotuentzat, non protagonista gaixotasun mota ezberdinak dituen umea den.

Era honetan, umeek txikitatik ezberdintasunak normaltzat hartuko dituzte eta beraien arteko integrazioa askoz eraginkorragoa izango dela uste dut. Baliagarria izateaz gain, umeek ere, askoz gauza gehiago ikasiko dituzte euren ikaskideetaz eta ezintasunen bat duten umeen integrazioa era arrunt batean emango da. Hala ere, gaur egun eskola batzuetan integrazio hau bai ematen dela aipatu beharra dago, baina aldez aurretik, umeek liburu sinple batzuen bitartez honetaz ohartzea eta honetaz kontziente izatea ez legoke batere txarto.

Artikulu hau umeen integrazioa bultzatzeko zuzenduta badago ere, guraso eta irakasleentzat ere funtzeskoa izan daiteke, liburu hauek irakurtzea dakartzaten onurak umeei ikusarazteko.